بررسی مقایسه ای دیدگاههای انسان شناسانه مولانا جلال الدین رومی و کرکگور

بررسی مقایسه¬ای دیدگاههای انسان¬شناسانة مولانا جلال¬الدین رومی و کرکگور عنوان پایان¬نامه¬ای است که به تحریر درآمده است. در این پایان¬نامه موضوع انسان و ابعاد وجودی او، از دیدگاه مولوی و کرکگور بررسی شده است. انسان¬شناسی مولوی مبتنی بر دیدگاههای چهارگانة عرفانی، دینی، کلامی، و فلسفی می¬باشد. از نظر وی شناخت انسان همانند شناخت سایر پدیده¬های موجود این جهان هم ممکن است و هم ضروری، و از راههای مختلف می¬توان به آن دست یافت. مولوی اختیار و آزادی انسان را می¬پذیرد و همزمان بر حاکمیت مشیت و تقدیر قضا و قدر الهی بر جهان و انسان و افعال انسان تأکید می¬نماید. وی انسان را دارای دو ساحت جسم و جان می¬داند که هر کدام دارای ویژگیها و مراتبی هستند. مولوی عقل را تکریم کرده اما عقل-گرایی را به شدت رد می¬کند و آن را نمی¬پذیرد و کرکگور بنیانگذار مکتبی است که تمام یا بیشتر مباحث آن مربوط به انسان و موضوعات انسانی است. انسان¬شناسی کرکگور بر اصولی چند مبتنی است از قبیل: رد تفکر آفاقی و فلسفی، تأیید و اثبات تفکر انفسی، بررسی مقولات وجود، رد عقل¬گرایی، ایمان و ماهیت آن. کرکگور مدافع اصالت ایمان است. به نظر وی ایمان ومتعلقات آن اموری متناقض و محال می¬باشد. ایمان آمیخته با عشق و اعتماد است. ایمان یک وضعیت راکد و ایستا نیست بلکه یک انتخاب مداوم و پویاست و در پایان باید گفت انسان از نظر این دو شخصیت موجودی است دوبعدی که دارای ابعاد و جنبه¬های گوناگونی است از قبیل ساحت جسم و جان؛ و راجع به مسألة عقل و ایمان و مراتب حیات دارای نقطه¬نظرهای مشابهی هستند. یکی دیگر از تشابهات فکری این دو متفکر راجع به انسان مسأله عشق است که هر دو، هستی را سراسر عشق و مستی می¬دانند و رابطة انسان و خدا را رابطة عاشق و معشوق قلمداد می-کنند. یکی دیگر از نکات مهم از نظر این دو اندیشمند، این است که هر دو از انسان آغاز کرده و تمام تلاش انسان را تکاپو برای رسیدن به وصال معشوق می¬دانند و در نهایت اینکه نظرات مشابهی راجع به انسان کامل و اصیل دارند.